Ο ΠΕΡΣΕΑΣ ΤΟΥ BENVENUTO CELLINI

Η πολυδιάστατη μελέτη της Ιάνθης Ασημακοπούλου Ο Περσέας του Benvenuto Cellini, Όψεις Φιλότητας και Νείκους στη Φλωρεντία του 16ου αιώνα στοχεύει στην παρουσίαση του συνολικού συμπλέγματος ακολουθώντας την προσέγγιση του Aby Warburg σύμφωνα με την οποία τα έργα τέχνης είναι τεκμήρια ενός ολόκληρου πολιτισμού. Η μεθοδολογία αυτή επιτρέπει να καλυφθούν ερμηνευτικά κενά και φωτιστούν νοηματικά σκοτεινές ζώνες.

Μετά από έρευνα των πρωτογενών πηγών, επιλέγεται ως νοηματικός τάπητας το κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτικό περιβάλλον της Φλωρεντίας. Αναδεικνύεται η προσωπικότητα του γλύπτη Benvenuto Cellini και δίνεται έμφαση στην πολιτιστική πολιτική του παραγγελιοδότη Cosimo I de’ Medici που συνέβαλε στην επάνοδο της πόλης του Άρνου στη πολιτισμική σκηνή της Ιταλίας. Περαιτέρω, αναλύεται η στάση του δούκα απέναντι στη δημοκρατία. Υποστηρίζεται ότι ακολούθησε την πρακτική των Μεδίκων προγόνων του και ιδιαίτερα του Cosimo Pater Patriae, ο οποίος χρησιμοποίησε τη θεματολογία μεγάλων έργων τέχνης για να ανατρέψει κατηγορίες που του απέδιδαν οι αντίπαλοί του. Έτσι, προσδίδοντας μέσα από την απεικόνιση του μυθικού Περσέα ένα καθολικό και ηρωικό χαρακτήρα στη σφαγή επικίνδυνων τεράτων, ο
δούκας πίστευε ότι έδινε μια αποστομωτική απάντηση στους επικριτές του και, πιθανώς, στον ίδιο τον εαυτό του.

Λεπτομερέστερα συζητούνται οι πολιτικοί παράγοντες που υπαγόρευσαν την παραγγελία του Περσέα του Cellini, η λογοτεχνική και εικαστική παράδοση του μύθου και τα μανιεριστικά γνωρίσματα που χαρακτηρίζουν το σύμπλεγμα. Στο όγδοο και εκτενέστερο κεφάλαιο διερευνώνται η προέλευση και σημασία των μοτίβων. Ταυτίζονται επίσης με πειστικότατη επιχειρηματολογία οι μορφές που απεικονίζονται. Eξαίρεται, επίσης, η καινοτόμος διάσταση του αναγλύφου και εξιστορείται η ενθουσιώδης υποδοχή του συμπλέγματος από το κοινό. Στην τελευταία ενότητα θίγεται το ακανθώδες θέμα της αμοιβής. Δυστυχώς όπως, σημειώνει ο Cellini, o Cosimo αποδείχθηκε πιο πολύ έμπορος παρά δούκας.